Je scriptie verdedigen is de belangrijkste mijlpaal van je studie. Na veel bloed, zweet en tranen heb je eindelijk je scriptie ingeleverd, maar ben je nog steeds niet klaar. Je hikt wellicht met gezonde tegenzin tegen de volgende deadline aan: die van je scriptieverdediging. Deze bestaat vaak uit een korte presentatie gevolgd door een aantal vragen van de scriptiebegeleider, tweede lezer en eventueel een of meerdere ‘opponenten’ die verstand hebben van jouw scriptie onderwerp. Met deze tips kom je goed voor de dag en sta je je mannetje (of vrouwtje) op het moment suprême.
Een goede voorbereiding is het halve werk
Het is een open deur, maar niets is minder waar: laat niets aan het toeval over. Het minste dat je kunt doen is je optimaal voorbereiden. Oefen de presentatie met familie of studiegenoten om te testen hoe lang deze duurt en of het verhaal goed overkomt. Zorg ervoor dat je de presentatie op een USB stick meeneemt, naar jezelf mailt (en eventueel een laptop meeneemt waar de presentatie op staat). Wees ruim van te voren op de locatie aanwezig aangezien de techniek niet altijd meewerkt en er altijd onverwachte dingen kunnen gebeuren (zoals vertraging bij de NS of een lekke band).
De structuur
De globale structuur van een scriptie verdediging is logischerwijs als volgt:
- Relevantie: waarom is jouw onderzoek belangrijk? Wat draagt jouw onderzoek bij aan kennisontwikkeling of de praktijk?
- Probleem: wat weten we nog niet? Wat werkt nog niet?
- Oplossing: hoe draagt jouw onderzoek bij aan de oplossing van het probleem?
Als we dit wat concreter gaan maken komen we op een beschrijving van de achtergrond (aanleiding, probleemstelling, doelstelling), onderzoeksmethode (welke onderzoekstechnieken en waarom), resultaten (belangrijkste uitkomsten), conclusies (belangrijkste bevindingen) en aanbevelingen (betekenis van bevindingen voor wetenschap en praktijk, advies voor toekomstig onderzoek of implementatie in de praktijk).
De kracht van storytelling
Een goede foto zegt meer dan duizend woorden, maar een goed verhaal is duizend foto´s waard. Met storytelling kun je jouw scriptieverdediging een stuk boeiender maken voor het publiek. In mijn carrière als onderzoeker heb ik ondertussen redelijk wat presentatie van scripties of onderzoeken gezien. Vaak zijn deze vrij saai, terwijl dit niet nodig is. Je kunt je presentatie al een stuk aantrekkelijker maken door het ijs te breken met een korte anekdote (bijvoorbeeld een persoonlijke of actuele gebeurtenis) en af en toe een provocerende of prikkelende statement of luchtige grap te maken tussendoor. Nog mooier is het om je hele presentatie in verhaalvorm te vertellen. Op een droge opsomming van feiten zit niemand te wachten. Probeer er een helder doch meeslepend verhaal van te maken, waarbij je net doet of je tegen je vrienden praat (studentenjargon en straattaal daargelaten ;)) en niet van een papiertje leest. Onderschat hierbij niet de intelligentie en van het publiek, maar overschat niet hun kennis over het onderwerp. Gebruik dan ook zoveel mogelijk uit jip-en-janneketaal en zo min mogelijk vakjargon (toelichten waar je dit wel gebruikt).
Chillax
Als je eenmaal je scriptie mag verdedigen ben je vaak zo goed als zeker geslaagd. Daar hoef jij je dus niet al te druk om te maken. Wees ook niet bang dat je wordt afgebrand. Jij bent de expert: als het goed is ken je de inhoud van je scriptie beter dan de begeleider, meelezer of elke andere opponent. De meeste vragen worden gesteld uit oprechte interesse en niet om je te grazen te nemen. Als je hoe dan ook nerveus bent voor presentaties of spreken in het openbaar, dan zijn er een aantal simpele technieken om te ontspannen, zoals ademhalingstechnieken. Neem vlak voordat je gaat presenteren even de tijd om bewust adem te halen: adem door je buik (in plaats van je borst), adem in door je neus en uit door je mond en adem langzaam uit en iets sneller in. Vrij simpel, maar erg effectief.
Overtuiging en transparantie
Je scriptie verdedigen is bovenal het houden van een betoog. Het doel is primair om te overtuigen en secundair om te informeren. Onderbouw duidelijk waarom jouw onderzoek relevant is, verantwoord keuzes binnen de onderzoeksmethode en waarom je een bepaalde oplossing hebt gekozen. Bedenk van te voren goed welke beperkingen er aan jouw onderzoek zitten (bijvoorbeeld op het gebied van validiteit en betrouwbaarheid), wees hier transparant over en weerleg dit waar mogelijk. Bedenkt daarbij ook welke vragen je kunt krijgen. Het kan voorkomen dat er beperkingen zijn die je niet kunt weerleggen. Noem deze ook. Door te laten zien dat jij je bewust bent van beperkingen in het onderzoek en het nu anders zou doen kom je over als een eerlijke en competente onderzoeker of adviseur.
Lichaamstaal en stemgebruik
Lichaamstaal en stemgebruik zijn minstens zo belangrijk als de inhoud van de scriptieverdediging. Door de juiste lichaamstaal kom je overtuigend en geloofwaardig over. Dit doe je door ten allen tijden rechtop te staan met je borst naar voren, regelmatig te glimlachen en het publiek aan te kijken. Voorkom nerveuze gebaren zoals het spelen met een pen of overmatige handgebaren. Met een actieve houding (dus niet leunen of jezelf verbergen) kun je het publiek beter betrekken. Met je stem kun je het publiek geïnteresseerd houden door goed te articuleren en te wisselen van toonhoogte, volume en tempo. Gebruik stembuigingen op de juiste wijze: toonhoogte blijft gelijk bij een statement, stijgt bij een vraag en daalt bij een verzoek of commando. Oefen dit van te voren als dit niet vanzelfsprekend is voor jou. Als je een feit of statement noemt op een vragende toon kom je niet erg overtuigend over. Praat tenslotte niet te snel (gebeurd al gauw als je zenuwachtig bent) en houdt af en toe een pauze als je iets belangrijks hebt gezegd.
Goed gekleed = geloofwaardigheid
We leven in een visueel tijdperk: wat we zien is wat we geloven. Kleding is dus een belangrijke factor om geloofwaardig over te komen. De eerste indruk wordt bepaald door hoe je eruit ziet. Als je wilt dat iemand in jouw ideeën gelooft zorg je ervoor dat je netjes gekleed bent en opvallende accessoires niet zichtbaar zijn. Driedelig pak voor de heren is vaak niet nodig, maar draag ten minste een gestreken overhemd, pantalon, leren riem en nette gepoetste leren schoenen. Voor de dames: draag ten minste een nette blouse of nette jurk, een mantelpak (een blazer en een rok) is een pré, en nette schoenen. De rol van kleding is jouw geloofwaardigheid te onderstrepen en niet af te leiden van wat jij te vertellen hebt; dus geen felle kleuren of gimmicks.
Succes!
Vragen of suggesties?
Ik zou het super tof vinden als je vragen of suggesties achterlaat in de comments!
Binnenkort je scriptie verdedigen en advies op maat nodig?
De afstudeerconsultant biedt scriptiehulp op maat. Meld je hier aan voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek of om direct advies te krijgen.
Klik hier om je aan te melden voor een vrijblijvende kennismaking >>>
Nicky Somohardjo
op 12 May 2015Luuk Tubbing
op 12 May 2015Hillegonda Huisraad
op 6 February 2016Luuk Tubbing
op 6 February 2016Joell Franssen
op 16 February 2016Luuk Tubbing
op 16 February 2016Joell
op 16 February 2016Kyra
op 15 April 2016Luuk Tubbing
op 15 April 2016Karen
op 23 May 2016Luuk Tubbing
op 23 May 2016Wim
op 15 June 2016Luuk Steevens
op 20 June 2016Luuk Tubbing
op 20 June 2016Neal Westra
op 23 June 2016Bart Zwart
op 23 June 2016Peter pepper
op 23 June 2016Luuk Tubbing
op 24 June 2016Marjon
op 24 August 2016Luuk Tubbing
op 24 August 2016Marco
op 20 September 2016Luuk Tubbing
op 21 September 2016Maria
op 3 November 2016Luuk Tubbing
op 5 November 2016Aartie
op 24 January 2017Luuk Tubbing
op 24 January 2017Alexandra
op 25 January 2017Luuk Tubbing
op 25 January 2017Kirsten
op 26 June 2017Luuk Tubbing
op 2 July 2017Barbara
op 18 September 2017Luuk Tubbing
op 20 September 2017Anouk
op 30 October 2018Luuk Tubbing
op 31 October 2018