9 technieken om scriptieonderwerpen op te wekken

Scriptieonderwerpen komen meestal niet uit de lucht vallen. Hoewel sommige studenten worden voorzien van een scriptieonderwerp door hun opleiding of stageplek, wordt van de meeste studenten verwacht dat ze zelf met een onderwerp komen dat uiteindelijk wordt aangescherpt tot een relevant en haalbaar onderzoeksvoorstel.

Wat is een geschikt scriptieonderwerp?

Voordat je begint met je actieve zoektocht naar een onderwerp is het van belang om te weten wat er van je verwacht wordt. Check daarom de eisen vanuit je opleiding. De meeste studies hanteren richtlijnen voor onder meer de omvang van het onderzoek, het type onderzoek, de afbakening van het onderwerp en het aantal en de kwaliteit van de literatuurbronnen. Dit zijn allemaal aspecten die invloed kunnen hebben op de keuze van een geschikt onderwerp. Dus lees de afstudeerhandleiding goed door om te voorkomen dat je een prachtig onderwerp (en onderzoeksmethode) hebt gevonden waarvan later blijkt dat het niet aan de eisen voldoet. Verder zijn geschikte onderwerpen relevant voor verschillende stakeholders:

• Interessant voor jou: van welk probleem lig jij wakker? Waar heb jij affiniteit mee?
• Maatschappelijk relevant: wat is actueel en omhangen met problemen of onduidelijkheden?
• Wetenschappelijk relevant (bij wo): welke wetenschappelijke kennis ontbreekt? Waar is nog geen overeenstemming over?
• Relevant voor de afstudeerorganisatie (in het geval van een stage): welke problemen spelen er binnen de organisatie?

Opwekken van scriptieonderwerpen

Als je niet wordt voorzien van een scriptieonderwerp dan zijn er allerlei technieken om er een te vinden die jou bevalt. We behandelen 9 technieken om scriptieonderwerpen op te wekken, welke zijn onder te verdelen in rationeel denken en creatief denken:

Kies vooral verschillende technieken waarvan jij denkt dat ze het meest bruikbaar zijn voor jou en die je het leukst vindt. Het gebruiken van een techniek kan nieuwe ideeën voor scriptieonderwerpen opleveren, maar ook lichte paniek omdat er geen interessant onderwerp in je opkwam. In dat laatste geval ga je naar de volgende techniek.

1. Jouw eigen sterkten en interesses ontdekken

Het is van belang om een onderwerp te kiezen waar je goed in bent en waar je bij voorkeur al enige kennis over hebt. Kijk naar opdrachten waar je een goed cijfer voor hebt gehaald. Grote kans dat je dit leuke onderwerpen vindt en er meer over wilt weten. Denk ook na over je toekomst door inspiratie te putten uit jouw ideale baan. Welke onderwerpen sluiten daarbij aan? Waar zal ik iets vanaf moeten weten? Welk scriptieonderwerp wil ik op mijn cv hebben?

2. Eerdere projecten bekijken

Vele studenten hebben bij het genereren van ideeën voor scriptieonderwerpen baat bij het bekijken van voorgaande scripties of proefschriften. Vrijwel alle hbo’s en universiteiten hebben een bibliotheek en/of een database met scripties. Het is zeker de moeite waarde om te scannen op interessante titels en er een paar door te lezen die in het bijzonder jouw interesse wekken.

3. Discussie

Studiegenoten, vrienden, familie, collega’s en docenten zijn allemaal potentiële bronnen voor scriptieonderwerpen. Met name docenten, zeker op universiteiten, hebben vaak ideeën klaarliggen en vinden het vaak leuk als je interesse toont in hun ideeën. Discussieer daarnaast met iedereen die daar voor open staat over jouw eigen ideeën om te bepalen hoe relevant ze zijn en om ze door te ontwikkelen. Vergeet nieuwe inzichten niet op te schrijven. Wat gisteren in de kroeg absoluut een goed idee leek kan vandaag alweer vertroebeld zijn.

4. Literatuuronderzoek

Relevante literatuur kan ook als input dienen voor de discussies die je met anderen voert. Belangrijke bronnen zijn met name artikelen uit wetenschappelijke en professionele tijdschriften, rapporten en boeken. Voor een wetenschappelijke scriptie is het van belang dat de literatuur peer-reviewed is (alle artikelen uit wetenschappelijke tijdschriften). Je kunt in databases of zoekmachines (bijv. Google Scholar) op bepaalde woorden zoeken om interessante artikelen te vinden. Ook kun je in de universiteitsbibliotheek bladeren in tijdschriften over onderwerpen die je interessant vindt. Literatuuronderzoek vormt meteen een goede basis voor het schrijven van je onderzoeksvoorstel en uiteindelijk je scriptie.

5. De media scannen

Up-to-date blijven met de bepaalde nieuwsitems kan een goede bron zijn voor scriptieonderwerpen. Je zult op deze manier in ieder geval een actueel onderwerp vinden. Zoekstrategieën om nieuws over bepaalde onderwerpen op de voet te volgen zijn bijvoorbeeld zoeken in Google onder de tab ´Nieuws,´ zoeken naar specifieke (trending) topics op Twitter of bepaalde blogs volgen.

6. Een blocnote met ideeën bijhouden

Een van de meer creatieve technieken is een blocnote met ideeën bij te houden. Aangezien goede ideeën vaak op de meest onverwachte momenten in je opkomen is het raadzaam om altijd een blocnote (of een goede app daarvoor) bij je te hebben. Deze ideeën kun je later altijd nog verder uitwerken met rationele technieken (zie 1-5).

7. Persoonlijke voorkeuren verkennen aan de hand van eerdere projecten

Dit is een andere creatieve manier om mogelijke scriptieonderwerpen op te wekken. Maak je lijstje met zes studieprojecten die je leuk vond en schrijf voor elk van deze projecten op wat je er leuk aan vond, wat er goed was aan het project en waarom. Selecteer vervolgens drie studieprojecten die je niet leuk vond en schrijf voor elk van deze projecten op wat je er niet leuk aan vond, wat er slecht was aan het project en waarom. Door deze oefening te doen creëer je inzicht in jouw persoonlijke voorkeuren en kom je erachter welk type projecten bij jou passen.

8. Mindmapping

Om alle belangrijke informatie over een onderwerp te ordenen en kun je een mindmap tekenen. Een mindmap kun je zien als een boom met takken, waarbij de stam het hoofdonderwerp is. Mindmapping bestaat uit de volgende simpele stappen:

1. In het midden van je scherm of papier noteer het hoofdonderwerp (bijv. ‘internet marketing’)
2. Aan alle kanten plaats je deelonderwerpen (bijv. ‘zoekmachineoptimalisatie’, ‘e-mailmarketing’)
3. Tenslotte plaats je bij elk deelonderwerp subonderwerpen (bijv. ‘zoekwoorden’, ‘opt-in formulieren’)

9. Brainstorming

De alom bekende brainstorm techniek wordt vaak gebruikt om complexe problemen op te lossen, zoals het vinden van een scriptieonderwerp. Dit kun je met een groep doen, maar ook alleen. Brainstorming bestaat doorgaans uit de volgende stappen:

1. Definieer het probleem zo exact mogelijk
2. Vraag naar ideeën in relatie tot het probleem
3. Leg alle ideeën vast volgens de volgende regels: ideeën mogen niet bekritiseerd of geëvalueerd worden voordat alle ideeën zijn overwogen, ideeën zijn nooit te gek en er worden zoveel mogelijk ideeën vastgelegd
4. Loop alle ideeën langs en verken wat ermee is bedoeld
5. Analyseer de lijst met ideeën en beslis welke jou het meest aanspreken als scriptieonderwerpen en waarom

Deze blogpost is geïnspireerd op eigen ervaringen als student, onderzoeker en scriptiebegeleider alsmede op H2.3 ‘Generating and refining research ideas’ uit Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2009). Research Methods for Business Students. Edinburgh: Pearson Education/Prentice Hall.

Reageer en/of deel!

Vond je dit stuk waardevol? Dan zou ik het super tof vinden wanneer je dit zou willen delen op social media. Ook reacties onder dit blog worden ontzettend gewaardeerd.

Sneller afstuderen?

De afstudeerconsultant biedt scriptiehulp op maat. Meld je hier aan voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek.

Klik hier om je aan te melden voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek >>>