Hoe je jouw literatuuronderzoek strategisch plant

Het zorgvuldig plannen van jouw literatuuronderzoek is van belang om relevante en up-to-date literatuur te vinden. Dit stelt je in staat om vast te stellen welk onderzoek al is gepubliceerd over jouw onderwerp en hoe je jouw onderzoek hieraan kunt relateren. Veel studenten ervaren literatuuronderzoek als een tijdrovend proces dat vaak langer duurt dan van te voren ingeschat. Je kunt echter een hoop tijd besparen als je het strategisch aanpakt en van te voren even wat tijd uittrekt om je literatuuronderzoek strategisch te plannen. Als je dit niet doet is de kans groot dat je als een kip zonder kop ten onder gaat aan desoriëntatie en informatie-overload. Het strategisch plannen van je literatuuronderzoek begint met helder geformuleerde onderzoeksvragen, doelen en een onderzoeksvoorstel. Deze vormen de leidraad voor de zoekstrategie. Voordat je daadwerkelijk begint aan je literatuuronderzoek is het aan te raden om een zoekstrategie te bepalen, welke bestaat uit:

  • De parameters van jouw zoekopdracht
  • De sleutelwoorden en zoektermen die je wilt gebruiken
  • De databases en zoekmachines die je wilt gebruiken
  • De criteria die je wilt gebruiken om relevante en bruikbare studies te selecteren

Hoewel het onvermijdelijk is dat je jouw zoekstrategie gaandeweg aanpast, is een strategisch geplande aanpak toch belangrijk, omdat dit jou dwingt om zorgvuldig na te denken over jouw onderzoeksstrategie en (aan jezelf) te verantwoorden waarom je doet wat je doet.

Zoekparameters bepalen

Je hebt waarschijnlijk wel een aardig idee welk materiaal relevant is voor jouw onderzoeksvraag. Het word al wat lastiger om te bepalen binnen welke parameters je precies moet zoeken. In het bijzonder verdienen de volgende zoekparameters de aandacht:

  • De taal van de publicatie (bv. Nederland of Engels)
  • Het vakgebied (bv. internetmarketing of accountancy)
  • De sector (bv. industriële productie of publieke sector)
  • Geografisch gebied (bv. Europa)
  • Publicatieperiode (bv. de laatste 20 jaar)
  • Type literatuur (bv. peer-reviewed journals of boeken)

Een aantal zoekparameters worden wellicht al voorgeschreven door de richtlijnen van jouw opleiding. Wat ook cruciaal kan zijn is de mate waarin de context (geografisch gebied, publicatieperiode, sector, etc.) waar de literatuur betrekking op heeft gelijk is aan de context waarbinnen jouw onderzoek plaatsvindt. Bijvoorbeeld, wellicht zijn bepaalde theorieën over leiderschap die zijn ontwikkeld in de VS niet of minder van toepassing in Azië. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met cultuurverschillen en de structuur van de maatschappij. Gebruik alleen oude literatuur als je zeker weet dat dit nog steeds de heersende opvatting is en er nog geen vernieuwing is geweest op dit onderwerp.

Zoekwoorden genereren

Als je jouw zoekparameters hebt vastgesteld, lees je een paar publicaties van belangrijke auteurs en recente review artikelen uit jouw onderzoeksgebied om je verder te oriënteren en zoekwoorden te genereren. Het identificeren van zoekwoorden is het belangrijkste element van het plannen van literatuuronderzoek. Deze zoekwoorden kunnen bestaan uit onderdelen van jouw onderzoeksvragen en onderzoeksdoelen, maar uit ook de achternamen van belangrijke auteurs. Er zijn een aantal verschillende technieken die je kunt gebruiken om zoekwoorden te genereren:

Discussie

Praat met anderen over je onderzoek. Deel je ideeën, verzamel feedback en vergaar nieuwe ideeën en perspectieven. Dit proces helpt je om jouw onderwerp verder af te bakenen en relevante zoekwoorden te vinden.

Initieel leeswerk: woordenboeken, encyclopedieën, handboeken en synoniemenlijsten

Lees ondersteunend materiaal zoals (online) woordenboeken, encyclopedieën, handboeken en synoniemenlijsten (synoniemen.net voor Nederlandse termen en thesaurus.com voor Engelse termen) om op relevante zoektermen te komen en deze aan te scherpen.

Brainstormen

Brainstormen komt niet alleen van pas bij het ontwikkelen van scriptie-onderwerpen of onderzoeksvragen, maar ook voor het genereren van zoekwoorden. Schrijft zonder al te selectief te zijn eenvoudigweg alle woorden en korte zinnen op die in je opkomen met betrekking tot jouw scriptie-onderwerp. Als je klaar bent evalueer je deze lijst en selecteer je de belangrijkste zoektermen.

Mindmapping

Een mindmap is als een boom met takken (daarom ook wel relevance tree genoemd), waarbij de stam het hoofdonderwerp is. Om alle belangrijke zoekwoorden over jouw onderzoeksvraag uit te kristalliseren kan mindmapping een behulpzame techniek zijn. Een mindmap creëer je als volgt:

  1. Ga naar het midden van je scherm of papier en noteer daar de belangrijkste zoekterm (bv. ‘internet marketing’)
  2. Aan alle kanten plaats je subzoektermen (bv. ‘zoekmachineoptimalisatie’, ‘e-mailmarketing’)
  3. Tenslotte plaats je bij elk subzoekterm deelzoektermen (bv. ‘zoekwoorden’, ‘opt-in formulieren’)

 


Snel afstuderen? Het maximale uit je scriptie halen?

Maak gebruik van de scriptiehulp van de afstudeerconsultant. Meld je aan voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek.

Klik hier om je aan te melden voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek >>>