Conceptueel model als kickstart voor je onderzoek
Een conceptueel model, conceptueel raamwerk of onderzoeksmodel is een visuele weergave van de variabelen en de veronderstelde relaties hiertussen die je onderzoekt. Het is in feite een grafische weergave van de verwachtingen of bevindingen. Daarmee is het de leidraad om je scriptie structuur te geven. Conceptuele modellen helpen je voorafgaand aan het onderzoek om op ideeën te komen, een probleemstelling en deelvragen te formuleren, en in je scriptie de verwachtingen over de relaties tussen variabelen voorafgaande aan het onderzoek voor de lezer duidelijk te maken. Na het onderzoek helpt een model je om de bevindingen helder weer te geven, bijvoorbeeld door bij elke relatie het resultaat weer te geven (positieve relatie, negatieve relatie, geen relatie) of eventueel onderzochte relaties die niet significant waren weg te laten.
De opbouw van een conceptueel model
Het conceptueel model is in feite een weergave van de probleemstelling of onderzoeksvraag, meestal bestaande uit blokken en pijlen. In de blokken van het conceptueel model staan de begrippen of variabelen (deze variabelen worden gemeten) en de pijlen geven de verbanden aan tussen deze variabelen (deze worden geanalyseerd).
Conceptueel model en type onderzoek
Een conceptueel model is vooral van toepassing voor toetsend onderzoek. Bij dit type onderzoek heb je immers vooraf specifieke verwachtingen over oorzaak-gevolg relaties, welke je schematisch en overzichtelijk in een model kunt weergeven (zie bovenstaande figuur). Maar ook bij exploratief onderzoek kun je een conceptueel model tekenen. Deze bestaat dan vaak uit ruim gedefinieerde concepten in plaats van specifiek afgebakende variabelen (onderstaande figuur). Bij exploratief onderzoek identificeer je immers pas achteraf welke specifieke relaties er zijn te verwachten. In bovenstaande model zijn de variabelen vrij concreet geformuleerd en direct meetbaar: wel of geen directeurwissel, percentage beursredement over 2014 en de winst over 2013. De enige discussie die nog kan ontstaan is welk meeteenheid wordt gekozen om de variabelen te meten (kiezen we bijvoorbeeld voor omzet of winst om prestatie te meten?). In onderstaande model daarentegen zijn de variabelen vrij ruim gedefinieerd. Het roept nog allerlei conceptuele vragen op: wat bedoelen we met leiderschap? Wanneer mogen we een vernieuwing een innovatie noemen? Is een klant ook een samenwerkingsverband? Deze vragen dienen via exploratief onderzoek te leiden tot een concreter model (welke in vervolgonderzoek eventueel getoetst kan worden).
Hulp nodig met het bouwen van jouw conceptueel model?
De afstudeerconsultant biedt scriptiehulp op maat. Meld je hier aan voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek.
Klik hier om je aan te melden voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek >>>